เมื่อวันที่ 9 ธค.60 ผู้สื่อข่าวได้ติดตาม เจ้าหน้าที่ พระ และชาวบ้านร่องไฮ หมู่ 1ต.แม่ใส อ.เมือง จ.พะเยา ที่ได้ร่วมกันทำการขุดดินในเขตแนววัดสันธาตุโบราณสถานบ้านร่องไฮ ซึ่งเป็นวัดโบราณเก่าแก่ ของชุมชนบ้านร่องไฮ ที่มีพื้นที่ขนาดใหญ่ อยู่ในเขตติดกับกว๊านพะเยา และเป็นวัดสาขา หนึ่ง ของวัดติโลกอาราม ที่อยู่กลางกว๊านพะเยา ที่ใน สมัยโบราณ มีการสร้างวัดขึ้นมา มีอายุกว่า 500 ปี ร่วมกับวัดอื่นๆ ที่อยู่ รอบๆในบริเวณกว๊านพะเยา อีก8-9 วัด ที่มีการขุดค้นพบ ภายในบริเวณกว๊านพะเยาที่มีเนื้อที่กว้างถึง 12,831 ไร่ (วัดโบราณในกว๊านพะเยา มีมาก่อนจะมีกว๊านพะเยา กว๊านพะเยา เกิดขึ้นปี พ.ศ.2482 กรมประมงได้สร้างประตูระบายน้ำกั้นลำน้ำอิง กักเก็บน้ำไว้ จนเป็นกว๊านพะเยา ถึงปัจจุบัน)
ล่าสุดมีได้มีการขุดวัดสันธาตุ โบราณ สถานบ้านร่องไฮ พบประพุทธรูปหินทราย ปางลีลาวดี ยุคสุโขทัย ขนาดสูงประมาณ150-160 เซนติเมตร ขนาดเท่าตัวคน นอนราบฝังในดินที่ทับถมกันมานานหลายร้อยปีจำนวน 3 องค์ ใต้ฐานซุกซีของวัด โดยพระพุทธรูปบางองค์สมบูรณ์บางองค์แตกหักชำรุดกับกาลเวลาที่ผ่านมายาวนานหลายร้อยปี และยังพบชิ้นส่วนหลักฐาน หลักศิลาจารึก และชิ้นส่วนอื่นๆ อีกเป็นจำนวนมาก ซึ่งวัตถุทั้งหมดมีอายุไม่ตำกว่า 500 ปี โดยทางเจ้าหน้าที่กรมศิลปกร จะได้นำขึ้นมาเก็บรักษาไว้ต่อไป
นายธนกร เลิศอนันต์ นักโบราณคดีอิสระ กล่าวว่า การขุดค้นวัดสันธาตุโบราณสถานบ้านร่องไฮ ครั้งนี้ ได้มีการขุดตามแนวเขตวัด โดยเฉพาะจุดสำคัญของวัด และการขุดได้ขุดลึกลงไปใต้ดินกว่า ร่วม 2 เมตร พบ พระพุทธรูปหินทราย ปางลีลาวดี สมัยยุคสุโขทัย อายุราว 500 ปี ใกล้ฐาณชุกชี ของวัดนอกนั้นก็พบชิ้นส่วนและหลักศิลาจารึก อื่นอีกเป็นจำนวนวนมาก หลังจากทำการขุดค้นเสร็จแล้วจะได้เก็บรวบรวมให้กับ กรมศิลปากร และชาวบ้านบ้านชุมชนบ้านร่องไฮ ดูแลรักษาไว้ ต่อไป
แหล่งข่าวจาก – ข่าวชัดประเด็นจริง http://www.khaochad.com/147309?r=1&width=1600